Doğu Roma İmparatorları Listesi 3 - Bizans İmparatorları - Bizans İmparatorları Hakkında Bilgiler
Bizans İmparatorları'nın isimleri ve dogum tarihleri
Liste 3
Mikhail VIII. Palaiologos
(1224?, Nikaia (İznik)-11 Aralık 1282, Trakya)
1259-1260 yılları arasında Nikaia, 1261-1282 arasında Bizans imparatoru.
İmparator II.Theodoros Laskaris’in ölümü üzerine (1258) Theodoros’un altı yaşındaki oğlu İoannes Laskaris’in naipliğine getirildi. İoannes’i saf dışı ettikten sonra 1259’un başlarında imparator olarak taç giydi. Anadolu’da laskaris yandaşlarının başlattıkları isyana karşın, Konstantinopolis’i (İstanbul) Latinlerden geri alarak (Temmuz 1261) hükümdarlığını meşrulaştırdı.
Bizans’ın son Latin imparatoru Courtenay’lı II.Bauodouin, diplomasi ve evlilik yoluyla Fransa kralı IX.Louis’in (Aziz) kardeşi Anjou’lu Carlo (Charles d!Anjou) ile ittifak kurdu. Yetenekli bir diplomat olan Carlo papanın çağrısı üzerine Güney İtalya’ya girdi. Hohenstaufen hanedanının son temsilcileri Manfredi ile Konradin’i yenilgiye uğrattı, palermo ve Napoli’yi ele geçirdi. Nüfuz alanını Balkanlar’ın içlerine kadar genişleten Carlo Konstantinopolis’i (İstanbul) tehdit etmeye başladı.
Carlo’nun girişimleri papalık için de tehdit oluşturuyordu.. Papayla Mikhail arasında Carlo’ya karşı ittifak oluşturmak amacı ile başlatılan görüşmeler yirmi yıl sürdü. Sonunda varılan anlaşmaya göre papa, Carlo’nun Konstantinopolis’e saldırmasını önleyecek, buna karşılık Mikhail de Ortodoks Kilisesi’nin Roma ile birleşmesini sağlayacaktı. Papanın dinsel üstünlüğünü kabul etmek istemeyenler, Latinlerin siyasal ve kültürel egemenliğinin yeniden kurulmasından korkuyorlardı.
1274’de toplanan II.Lyon Konsili’nde birlik ilan edildi. Mikhail, siyasi nedenlerle birliğin sürmesi için mücadele etti. Ama 1281’de Anjou’lu Carlo’nun adayı IV.Martinus papa seçilince Mikhail’i hemen aforoz etti. Carlo’nun Konstantinopolis’e hazırladığı saldırıyı ayrılıkçı Rumlara karşı, Kutsal haçlı seferi olarak nitelendirdi. Böylece Carlo’nun Bizans’ın doğusunu ele geçirmek için oluşturduğu geniş ittifak ağına Sicilya, İtalya’nın kimi bölümleri, laskaris yanlıları, Baudouin, Fransa ve Venedik’in yanı sıra papalık da katılmış oldu.
Carlo ve Mikhail arasındaki diplomatik çekişme yoğunlaşırken, Carlo ordu ve donanmasını savaşa hazırlamaya başladı. Fransız general Sully komutasında Adriyatik kıyısındaki berat’a (Arnavutluk’ta) bir saldırı düzenledi, ama Mikhail tarafından geri püskürtüldü. Bu arada Mikhail, diplomatik girişimleri sonucunda bir süre için papalığın desteğini kazanmış, Sicilya’daki Hohenstaufen yandaşları ile gizli bir anlaşma yapmıştı. Cenova’nın desteğini almış, manfredi’nin damadı Aragon kralı III.pedro ile gizli bir ittifak kurmuştu. 31 Mart 1282’de Sicilya’da Vesperum Ayaklanması çıktı. Carlo’nun hükümdarlığının sonu olan bu ayaklanmada Fransızlar katledildi. Böylece Bizans, ikinci bir latin işgalinden kurtuldu. Mikhail bundan kısa süre sonra öldü. Mikhail’in dikkatini yanlızca Avrupa ile sınırlaması, Osmanlıların Anadolu’nun tümünü ele geçirmesine ve Konstantinopolis’in de düşmesine ortam hazırladı.
Andronikos II. Palaiogolos
(1260, Konstantinopolis-1331, Konstantinopolis)
Bizans imparatoru. VIII.Mikhail Palaiologos’un oğlu. Andronikos, devlet adamlığı ve asker olmaktan çok, bir düşünür ve din adamı idi. Kara kuvvetlerini birkaç bin süvari ve piyadeye indirdi, donanmayı tamamen kaldırarak imparatorluğun güvenliğini paralı askerlerden oluşan Ceneviz filosuna emanet etti. Bu da Bizans’ın zayıflamasına neden oldu. Askeri girişim yeteneğinin olmayışı, 1300’e kadar Osmanlıların tüm Anadolu’yu denetim altına almasına neden oldu. 1304’te Katalan paralı askerlerini orduya alma girişimi de, Katalanların Türklerle savaşmak yerine Bizans’ı yağmalamayı yeğlemeleri daha kötü sonuçlar doğurdu.
Venedik ile Ceneviz arasındaki savaşta yanlış bir kararla Ceneviz’i desteklemesinden büyük üstünlüğe sahip Venedik donanmasının hışmına uğradı.
Andronikos’un imparatorluğu sırasında, Bizans’ta merkezi otorite sürekli zayıfladı, ekonomik sorunlar gittikçe arttı. Ancak Bizans sanat ve kültürü onun zamanında ve himayesinde yeniden canlandı. Andronikos, Ortodoks Kilisesi’nin bağımsızlığının önde gelen savunucularından oldu. Yunanistan’daki Athos Dağında bulunan büyük manastır onun hükümdarlığı döneminde altın çağını yaşadı.
Tahta çıkmasına engel olduğu torunu III.Andronikos, 1328’de Andronikos’un hükümdarlığına son verdi ve onu bir manastıra kapattı.
Andronikos III. Palaiogolos
(1296, Konstantinopolis-15 Haziran 1341, Konstantinopolis)
Bizans imparatoru. II.Andronikos’un torunu. 1320’de bir kaza sonucu erkek kardeşinin ölümüne yol açtığı gerekçesi ile tahta çıkması elinden alınınca iç savaş çıktı. Güçlü Bizans soylularının özellikle de VI.İoannes Kantakuzenos’un desteğini alan genç Andronikos, kendisinin de tahta ortak olduğunu 1325’de dedesi Anronikos’a kabu ettirdi. Trakya ve Makedonya’nın denetimini ele geçirdi. 1328’de dedesini tahttan feragat etmeye zorlayarak bir manastıra kapattı ve tek başına hükümdar oldu.
İmparatorluğu döneminde Kantakuzenos’un önerilerini büyük ölçüde dikkate aldı. Kantakuzenos, onu bir yargı reformu yapmaya teşvik etti ve Andronikos’un önceleri ihmal ettiği imparatorluk donanmasının yeniden kurulmasını sağladı. 1347’de Kantakuzenos imparator oldu.
Andronikos döneminde Ortodoks manastırları din ve dünya işlerinde gittikçe artan bir rol oynamaya başladı.
Andronikos, Makedonya’da Sırplar’ın egemenliğini tanımak zorunda kaldı (Ağustos 1334). Anadolu’da ise Osmanlılar karşısında toprak yitirdi. Ancak, Kantakuzenos’un sağladığı donanmanın desteği ile Sakız, Foça ve Midilli’yi Cenevizlerden almayı başardı. Ayrılıkçı Yunan eyaletleri Apairos ve Teselya’da da imparatorluk denetimini yeniden kurdu.
İoannes V. Palaiogolos
(1332-16 Şubat 1391)
1341-1391 arasında hüküm süren Bizans imparatoru.
Babası III.Andronikos öldüğünde dokuz yaşında olan İoannes’in naipliği ana imparatoriçe Savoialı Anna ile İoannes Kantakuzenos arasında anlaşmazlığa yol açtı ve iç savaşa neden oldu. Bu iç savaş sonucunda Kantakuzenos 1347’de Konstantinopolis’te V.İovannes’le birlikte taç giydi. Kantakuzenos’un kızı Helene ile evlendiği halde ona karşı Venediklilerle ittifak kuran İoannes, kantakuzenos’u 1354’te tahttan çekilmeye zorladı.
Osmanlılar Mart 1354’te Gelibolu’yu işgal ederek Konstantinopolis’i (İstanbul) tehdit etmeye başlayınca İoannes, Batı’dan yardım istedi; bunun karşılığında Bizans ile Roma kiliseleri arasındaki bölünmeyi sona erdirmeye söz verdi. Papaların, İoannes’in Roma’nın üstünlüğünü tanıması durumunda bir haçlı seferi düzenlemeye söz vermelerine karşın, bu sefer hiç gerçekleşmedi. Bu arada Sırplar ve Osmanlılarla yürütülen savaşların Bizans hazinesini zayıflatması nedeniyle İoannes Venediklilerden borç almak zorunda kaldı. 1369’da Venedik’i ziyaret ettiği sırada ödemediği borçlarından dolayı tutuklandı.
1371’de Osmanlılar Makedonya’nın büyük bölümünü ele geçirince İoannes, Osmanlıların egemenliğini kabul etmek zorunda kaldı. Oğlu IV.Andronikos 1376’da Konstantinopolis’e egemen olarak babasını tutsak aldı. İoannes 1379’da Osmanlıların yardımıyla tahtı yeniden ele geçirdi. Ama Konstantinopolis’i çevreleyen surları tahkim etmesine izin vermeyen Sultan I.Murad, İoannes’i, o sırada Osmanlı sarayında yaşayan oğlu ve varisi II.Manuel Palaiologos’u kör etmekle tehdit etti. İoannes, Manuel’e Osmanlı egemenliği altında küçülmüş ve güçsüz bir imparatorluk bıraktı.
İoannes VI. Kantakuzenos
(1292-15 Haziran 1383, Mistra)
Bizans imparatoru ve tarihçi. III.Andronikos’un başdanışmanı olan Kantakuzenos, 1328’de dedesi II.Andronikos’u tahttan uzaklaştırması için imparatora yardım etti. 1328-1341 yılları arasında ülkenin iç ve dış politikasını imparator adına yönetti. III.Andronikos’un bir yargı reformu yapmasını ve imparatorluk donanmasının yeniden kurulmasını sağlası. Sırplara karşı savaşta büyük başarı elde etti ve 1337’de Yunanistan’ın batısındaki Epeiros Despotluğu’nun imparatorluğa katılmasını sağladı.
III.Andronikos 15 Haziran 1341’de ölünce, Kantakuzenos küçük yaştaki V.İoannes’in naipliğini üstlenmeye çalıştı. Ancak Trakya’da Sırplarla savaşmak üzere Konstantinopolis’ten ayrıldığında V.İoannes’in annesi Savoialı Anna ve yandaşları tarafından hain ilan edilerek hapse atıldı. Buna karşın Kantakuzenos, 26 Ekim 1341’de Didymoteikhos’ta kendisini imparator ilan etti. 1343-1345 yılları arasında Osmanlılarla ittifak kurarak kızını Orhan Bey ile evlendirdi.1347’de Osmanlıların yardımı ile Konstantinopolis’te iktidarı ele geçirdi ve Mayısta V.İoannes ile birlikte taç giydi.
Kantakuzenos VI.İoannes adıyla on yıl hüküm sürdükten sonra çekilerek tahtı tek başına V.İoannes’e bıraktı. Kızı Helene’yi V.İoannesle evlendirdi. Ancak 1354’te hükümdarlığını sürdürmek isteyen Kantakuzenos, oğlu Matheos’a taç giydirerek onu iktidarına ortak etti. Bunun üzerine V.İoannes Venediklilerin yardımı ile Konstantinopolis’i geri aldı. Tahttan çekilmek zorunda kalan Kantokuzenos bir manastıra kapandı. Burada, 1320-1357 yılları arasındaki tarihi bilgiler içeren anılarını yazdı.
Andronikos IV. Palaiologos
(1348?, Konstantinopolis-28 Haziran 1385)
1376-1379 yılları arasında Bizans imparatoru. Babası V.İoannes’e karşı bazı komplolara girişince tutuklandı ve tahta çıkma hakkı elinden alındı. Ancak İovannes’e karşı olan Cenevizler, Andronikos’un hapisten kaçmasına yardım ettiler. 12 Ağustos 1376’da Konstantinopolis’e giren babası nı tutsak aldı ve ertesi yıl taç giydi (1377). Babası 1379’da Osmanlıların ve Venediklilerin yardımı ile hapisten kaçtı, Andronikos’u varisi olarak tanımak ve Osmanlı sultanına bağlılık yemini etmek koşulu ile tekrar tahta çıktı. Andronikos babasından önce öldü. İoannes ölünce de Andronikos’un oğlu, VII. İoannes Palaiologos adı ile tahta çıktı.
İoannes VII. Palaiologos
(1360-1410)
Bizans imparatoru (1390-1402). IV.Andronikos’un oğlu. Osmanlıların desteği ile 1390’da imparatorluk tahtına oturdu.Bayezid’in yardımı ile Konstantinopolis’i ele geçirdi, ama İoannes V. İle anlaşan amcası Manuel II karşısında yenilgiye uğradı. Manuel, yardım sağlamak üzere Avrupa’ya gittiğinde iktidar kendisine bırakıldı (1399). Amcası geri dönünce de iktidardan yeniden uzaklaştırıldı.
Manuel II. Palaiologos
(1350-21 temmuz 1425)
1391-1425 yılları arasında hüküm süren Bizans imparatoru.
Manuel, 1341-1391 yılları arasında aralıklarla hüküm süren V.İoannes’in oğludur. Ağabeyi IV.Andronikos’un babalarına karşı yapılan ayaklanmaya önderlik etmesinden sonra 1373’te veliaht ilan edildi. 1373’te ortak imparator olarak taç giydi. Andronikos’un ele geçirdiği (1376) Konstantinopolis’i ve tahtı geri almasında babasına yardımcı oldu (1379). V.İoannes ile Manuel, Osmanlıların yardımı ile tahtı geri almışlardı. VIII.İoannes 1390’da tahtı eline geçirdi ise de, Manuel ile V.İoannes yine Osmanlıların yardımı ile tahtı geri aldılar. Manuel, 1391’de babasının öldüğünü öğrendikten sonra Konstantinopolis’e kaçıncaya kadar I.Bayezid’in (Yıldırım) sarayında vasal olarak yaşamak zorunda bırakıldı.
Manuel, Bayezid’in varisi I.Mehmed’le bir anlaşma yaparak (1403) Thessalonike’yi (Selanik) geri aldı ve Osmanlılara haraç ödemeyi kesti. 1421’de Mehmed’in ölmesi ve Manuel’in de dinsel uğraşlarla ilgilenmek üzere devlet işlerinden çekilmesi barışçı ilişkileri bitirdi. Manuel ile tahtı paylaşan oğlu VIII.İoannes, Osmanlılarla ilişkilerinin duyarlılığını gözardı ederek, osmanlı tahtının gerçek varisi II.Murad’a karşı Düzmece Mustafa’yı destekledi. Murad isyanı bastırdı ve 1422’de Konstantinopolis’i kuşattı. Kent düşmedi ama Osmanlılar Peloponnesos’u istila ettiler (1423).
II. Manuel, diplomatik yeteneği sayesinde, hükümdarlığı süresince Osmanlılarla barış içinde olmuş, böylece Bizans İmparatorluğu’nun yıkılmasını elli yıl kadar geciktirmişti
İoannes VIII. Palaiologos
(1390-31 Ekim 1448, Konstantinopolis)
1421-1448 yılları arasındaki Bizans imparatoru. II.Manuel’in oğlu. 1421’de tahtı babası ile paylaşmak üzere taç giydi. İoannes, Konstantinopolis ile yakın çevresindeki bölgeyi yönetirken, kardeşleri parçalanmış imparatorluktan geri kalan Peloponnesos’la Karadeniz kıyısındaki bazı bölgelerin başında bulunuyordu. Babasının ölümünden ( Temmuz 1425) tek başına imparator oldu.
1422’de Konstantinopolis’i Osmanlı sultanı II.Murad kuşatmış ve 1430’da Thessalonike (Selanik) ‘yı da ele geçirmişti. Bunun üzerine İoannes Batı’dan yardım istedi. 1437^’de İtalya’ya giderek Ferrara-Floransa Konsili’nde Bizans ve Roma kiliseleri arasında bir birlik sağladı. Ancak Batılıların yardımı Osmanlıları durduramadı. Kilise birliği de papalığın egemenliği altına girmek istemeyen Bizanslı din adamları arasında kargaşaya neden oldu. Taht kavgaları ve Ekim 1448’de Osmanlıların II.Kosava Savaşı’nda Macarları yenmesi Bizans’ın çöküşünü hızlandırdı.
Konstantinos XI. Palaiologos
(9 Şubat 1404, Konstantinopolis-29 Mayıs 1453, Konstantinopolis)
1449-1453 yılları arasında hüküm süren son Bizans imparatoru.
II.Manuel ile Makedonyalı Sırp hanedanı Dragas’ın üyelerinden Helene’nin dördüncü oğlu. Gençlik yıllarında kardeşleri Theodoros ve Thomas ile birlikte Mora Despotluğu’nu yönetti. Kardeşi VIII.İoannes Palaiologos’un 1448’de varis bırakmadan ölmesi üzerine Mistra’da imparator ilan edildi (Ocak 1449).
II.Mehmed’in (Fatih) Nisan 1453’te başlattığı kuşatma karşısında Konstantinopolis’i (İstanbul) savunmak için Ortodoks Kilisesi’nin Roma’ya bağlılığını kabul ederek Batı’nın desteğini kazanmaya çalıştı ise de başarılı olamadı. 29 Mayıs 1453’te surları aşan Osmanlı askerleri ile savaşırken öldü.
Comments
Post a Comment